بررسی اثر عصاره گیاه پنج انگشت (vitex agnus castus)بر رفتارهای شبه اضطرابی در موش های صحرایی اوارکتومی شده

سابقه و هدف: یائسگی ناشی از توقف فعالیت تخمدان ها بوده و اضطراب یکی از عوارض آن می باشد که به دلیل کاهش سطح استروژن بعد از یائسگی بروز می کند. فیتواستروژن ها استروئیدهای گیاهی هستند که ساختار عملکرد مشابه استروژن دارند. لذا این مطالعه به منظور بررسی اثر گیاه پنج انگشت (vitex agnus castus) که دارای فیتواستروژن بالایی است در موش صحرایی اواراکتومی شده و مقایسه اثر آن با استروژن و تاموکسیفن بر اضطراب انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه تجربی بر روی 35 سر موش صحرایی ماده نژاد ویستار با وزن تقریبی 150 تا 200 گرم که به پنج گروه هفت تایی تقسیم شدند، انجام گردید گروهها به ترتیب شامل کنترل، عصاره گیاه پنج انگشت با دوز 80mg/kg و 8mg/kg، استرادیول والرات با دوز 40µg /kg و ترکیب تاموکسیفن 100µg /kg و عصاره گیاهی 80mg/kg بودند. پس از بیهوشی برای ایجاد اوارکتومی، تخمدان در هر طرف از ناحیه شکمی جانبی با دستگاه کوتر به آهستگی جدا شد. بعد از گذشت دو ماه با دستگاه ماز بعلاوه ای شکل (elevated plus-maze) میزان اضطراب با شاخص های درصد دفعات ورود حیوان به بازوی باز (%oae) و درصد زمان ورود به بازوی باز (%oat) در حیوانات به مدت 5 دقیقه تعیین شد. یافته ها: در این مطالعه عصاره گیاه پنج انگشت با دوزهای( 80mg/kg (1.25%±48.61% و ( 8mg/kg (7.34%±36% در مقایسه با گروه کنترل (47/3±67/21%) درصد زمان ورود به بازوی باز (001/0>p و 005/0>p) را افزایش داد. اما درصد دفعات ورود حیوان ها به بازوی باز، فقط با دوز 80mg/kg 6.91%±55.17% در مقایسه با کنترل 74/2%±5/24% (005/0>p) افزایش یافت و تغییر معنی داری نیز در فعالیت حرکتی صورت نگرفت.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که گیاه پنج انگشت اثرات شبه استروژن بر کاهش اضطراب ناشی از اوارکتومی در موش صحرایی دارد.